Cennet Kuşlarının Renklerinin Kaynağı Nedir?

Cennet kuşları gökkuşağını andıran renkli tüyleri ile Yüce Allah’ın renk sanatının en güzel örneklerinden birini oluştururlar. Cennet kuşlarının ışıltılı bir aynayı andıran renklerinin kaynağı nedir? Kuşların muhteşem renkleri ile tüy yapıları arasında nasıl bir bağlantı vardır? Kuşların en önemli özelliği, vücutlarının tüylerle kaplı olmasıdır. Bu tüyler, Yüce Allah’ın sonsuz ilminin eseri olarak muhteşem bir görüntüye ve eşsiz bir yapıya sahiptirler. Cennet kuşları da göz alıcı renklerdeki tüyleriyle bu kusursuz ilmin mükemmel bir tecellisidirler. Çünkü bu tüyler önden bakıldığında sarı-turuncu renkli görünmesine karşın yana doğru mavi-yeşil renge dönüşerek görsel bir şölen oluştururlar. Cennet Kuşlarının Tüylerinin Yapısı Kuşların tüylerinin genel yapısı, tam ortasından geçen uzun, sert bir boru ve bu borunun iki tarafından çıkan yüzlerce tüyden oluşur. Bu tüylerin her birinin boyları ve yumuşaklıkları farklıdır. Ancak daha da ilginç olanı, tüylerin üzerinde çok daha küçük tüycüklerin var olmasıdır. Bu tüycüklerin üzerinde de çengel adı verilen kancalar bulunur. Tüycükler, bu çengeller sayesinde bir fermuar gibi birbirine bağlanırlar. Kancalar tüy sapının üzerine dizili olan yan dalları birarada düzenli tutmakla görevlidir. İşte cennet kuşlarının tüyleri, Yüce Allah’ın kancalar şeklinde yarattığı detay vesilesiyle sarıdan maviye ve siyaha doğru hızla geçiş yapabilir. Bu geçişi oluşturan yapısal özellik, nasıl gerçekleşir? Cennet kuşlarının tüylerinin üzerindeki küçük kancaların ışık ve elektron mikroskopları altında incelenmesi sonucunda yapılarının diğer kuşların tüylerindeki kancalardan farklı oldukları anlaşılmıştır. Kancalar diğer kuşlarda silindirik bir yapıya sahiptir. Cennet kuşlarının tüylerinin enine kesitleri incelendiğinde ise ortaya çıkan şekil orta bölümü uzamış bir bumerangı andırır. Bu şekil üç tarafı aynalarla kaplı bir odaya benzetilebilir. Ortadaki ayna sarı ve turuncu rengi yansıtırken, açılı yerleşmiş olan diğer aynalar mavi ve yeşil rengi yansıtırlar. Bu, tıpkı cam prizmanın ışığı renklere ayrıştırması gibi bir etki oluşturur. Işığın tüylerde kırılmasıyla diğer kuş tüylerinde görülemeyen bu yanar-döner etki meydana gelir. Bu şekilde oluşan renkler pigmentlerce renklendirilmiş olanlardan daha canlı ve metalik olur ve maviden yeşile, turuncudan kırmızıya değişir. Cennet kuşlarının tüyleri, Yüce Allah'ın yaratmasındaki kusursuzluğu görmek, inananların bu canlılardaki kusursuz yapı nedeniyle Allah'a olan bağlılıklarını arttırmak ve Rabbimiz’in ayetlerini anlamak için özel olarak yaratılmıştır. Bir ayette şöyle buyrulur: “Göklerin ve yerin yaratılması ile onlarda her canlıdan türetip-yayması O'nun ayetlerindendir. Ve O, dileyeceği zaman onların hepsini toplamaya güç yetirendir.” (Şura Suresi, 29) Cennet Kuşlarının Muhteşem Renklerle Bezenmiş Tüyleri Cennet kuşlarının tüylerindeki eşsiz yapının yanısıra bu kuşların tüyleri renk ve desen itibarıyla da çok çeşitlidir. Yetişkin erkek cennet kuşlarının kızıl, altın sarısı, yeşil göz alıcı renklerde tüylerle bezenmeleri Yüce Allah’ın bu yaratıştaki çeşitlilik sanatını gösterir. Bu kuşların bazılarının kuyrukları çok uzundur; bazılarının başlarından, kuyruklarından ya da kanatlarının altından çıkan uzun süs tüyleri ya da öbekler halinde göğüs tüyleri vardır. Büyük cennet kuşunun 95 -100 cm uzunluğunun (Paradisea apoda) 55 - 56 cm kadarı alev renkli süs tüylerine ayrılmıştır. Başı saman sarısı, alnıyla gerdanı parlak yeşil, göğsü ise kestane rengindedir. Kral cennetkuşunun (Cicinnurus regius) kanatları, sırtı ve kafası ateş kırmızısı rengindedir; boynunun altında ve iki yanında yelpaze gibi açılan süs tüyleri bulunur. Kuyruğunun ortasındaki incecik iki tüy hemen hemen kuşun gövdesi kadar uzundur. Bu tüyler uçta kıvrılarak parlak yeşil renkli iki sarmal oluşturur. Mavi cennetkuşu (Paradisaea rudolphi) ise parlak mavi tüylere sahiptir. Kuş bu tüylerinin güzelliğini sergilemek için dallara tüneyerek baş aşağı sarkar ve kanatlarını açarak tüylerini hareket ettirir. Bu görünümü ile adeta titreyen bir çağlayanı andırır. Uzun kuyruklu cennet kuşları (Epimachus) ise parlak koyu renkleri, bazen siyah, bazen kar gibi beyaz olan uzunca kuyruklarıyla Yüce Allah’ın renk sanatının en güzel örnekleri arasındadır. Bu gözalıcı renklerin oluşmasında ışığın kırılmasının yanı sıra hormonlar da önemli rol oynarlar. Nitekim cennet kuşlarında renkli tüyler sadece erkek kuşlara özgüdür. Bu renk farklılığının cinsiyet hormonlarından da kaynaklandığını gösterir. Yüce Allah’ın cennet kuşlarının sadece erkeklere özgü olan bu göz kamaştırıcı renklerini yaratmasında hikmetler vardır. Erkek ve Dişi Cennet Kuşlarının Renklerinin Farklı Olmasının Hikmeti Bulundukları çevreye uyum sağlamak: Cennet kuşları çoğunlukla tropikal ormanlarda yaşarlar. Bu kuşların canlı renkleri buralardaki ağaçların geniş gölgeleri, yeşil yaprakları ve renkli çiçekleri ile son derece uyumlu olduğundan onları düşmanlarından gizler. Kuşlar bu emniyetli köşelerden sadece gösterişli danslarını sergileyerek eşlerini seçmek için çıkarlar. Dişi cennet kuşları ise erkek kuşların tam aksine tek renkli ve süssüz tüyleri ile oldukça sade bir görünüme sahiptirler. Bunun nedeni kuşların gizlenmeleri ile ilgilidir. Çünkü bu kuşlar yuvalarını genellikle ağaç dallarında, veya ağaç gövdelerindeki oyukların içinde yaparlar. Sade görünümlü renkleri yumurtaların üzerinde kuluçkaya yattıkları veya yavruları ile ilgilendikleri dönemde onları kamufle ederek emniyette olmalarını sağlar. Bu şekilde hem kendilerini hem de yuvalarını düşmanlarından korumalarına yardımcı olur. Hiçbir canlı böyle bir işlemi kendi kendine ya da tesadüfen gerçekleştiremez. Çünkü bu canlılar kendi renklerinden habersizdirler. Eğer kendileri görüp renklerini çevreye uygun hale getirmek isteseler bile bunu sağlayamazlar. Kendilerinde çevreyle uyumlu renk değişimini gerçekleştirdiklerini farz etsek bile bu kez bu renkleri yavrularına aktaramazlar. Tüm bu gerçekler, bize canlılara kamuflaj yeteneğini veren üstün akıl ve bilgi sahibinin Yüce Allah olduğunu bir kez daha kanıtlar. Ayetlerde şöyle buyrulmaktadır: “Göklerde ve yerde olanların tümü Allah'ı tesbih etmiştir. O, üstün ve güçlü (aziz) olandır, hüküm ve hikmet sahibidir. Göklerin ve yerin mülkü O'nundur. Diriltir ve öldürür. O, herşeye güç yetirendir.” (Hadid Suresi, 1-2) Nesillerinin devam ettirilmesi: Erkek ve dişi kuşların birbirlerini tanıması ve erkek kuşların kendilerini dişilere beğendirmesi için bu parlak renkli uzun tüyler çok önemlidir. Erkek kuşlara ihtişamlı bir görünüş kazandıran süs tüyleri kuşun alnında, gaga kökünün arkasında, tepede, yüzün yanlarında, boyunda, gövdenin yanlarında ve kuyrukta toplanmıştır. Bu tüyler iyi gelişmiş, enine çizgili deri kasları tarafından oynatılmakta ve kuş görkemli tüylerini sergileyerek dişinin ilgisini çekmek için dans ederken muhteşem bir renk gösterisi oluşmaktadır. Bu ilgi çekme dansında kuş önce kanatlarını ve kuyruklarını iyice açar, sonra tüylerini kabartarak bütün gövdesini, titreşen bir renk seliyle örtülünceye kadar titretir. Bu kuşların sahip olduğu tüylerin erkek ve dişi kuşlarda birbirinden farklı olması elbette rastlantısal bir biçimde meydana gelmez. Bu uyumu en mükemmel biçimde bu kuşlara bahşeden, onları yaşadıkları çevreye uygun renklerle süsleyen alemlerin Rabbi olan Yüce Allah'tır. Kuran’da Rabbimiz’in yaratma ilmi şu şekilde bildirilmiştir: “Allah’ın gökyüzünden su indirdiğini görmedin mi? Böylece Biz onunla, renkleri değişik olan meyveler çıkardık. Dağlardan da beyaz, kırmızı renkleri değişik ve siyah yollar (kıldık). İnsanlardan, hayvanlardan ve davarlardan da renkleri böyle değişik olanlar vardır. Kulları içinde ise Allah’tan ancak alim olanlar ‘içleri titreyerek-korkar’. Şüphesiz Allah, üstün ve güçlü olandır, bağışlayandır.” (Fatır Suresi, 27-28) Cennet Kuşlarının Muhteşem Renkleri Yüce Allah’ın Sani (Sanatçı, nihayetsiz güzellikleri sanatının içinde yaratan) İsminin Tecellisidir Yeryüzünde yaratılan canlı ve cansız her varlıkta olduğu gibi cennet kuşları da Yüce Allah’ın üstün aklının, sonsuz ilminin delillerindendir ve O’nun Alim (Herşeyi çok iyi bilen) isminin tecellisidirler. Ancak bu kuşlarda dikkat çeken çok önemli bir özellik daha vardır. Bu kuşların tüylerinde ve yaptıkları danslarda estetik bir görünüm, kusursuzluk, ince ve benzersiz bir sanat ve uyum vardır. Yüce Allah bu kuşların tüylerinde fosforlu renkler, vücutlarının çeşitli kısımlarında çok farklı tonlar yaratmıştır. Bu renkler, tüm cennet kuşu türlerinde birbirinden farklıdır. Rabbimiz bu kadar farklı görünümde ama her biri son derece estetik olan bu kuşların tüylerini gözler önüne sererek sanatındaki sonsuzluğu kullarına bir kez daha gösterir. Dileseydi bu kuşları hiç yaratmayabilir veya sadece tek bir cennet kuşu türü yaratabilirdi. Fakat üstün güç sahibi Yaratıcımız olan Allah çok fazla çeşit yaratarak kullarında hayranlık uyandıracak bir sanat meydana getirir. Elbette bu sanatı tarif etmek, eksiksiz olarak örneklendirmek mümkün değildir. Çünkü insan, dünya üzerinde kafasını çevirdiği her yerde bu sanatın örnekleriyle karşılaşır. Yüce Rabbimiz kusursuzca yaratandır. Bu gerçek bir Kuran ayetinde şöyle bildirilmiştir: “Allah, her canlıyı sudan yarattı. İşte bunlardan kimi karnı üzerinde yürümekte, kimi iki ayağı üzerinde yürümekte, kimi de dört (ayağı) üzerinde yürümektedir. Allah, dilediğini yaratır. Hiç şüphesiz Allah, her şeye güç yetirendir.” (Nur Suresi, 45) Bu makale, İlmi Mercek Dergisi 80. sayı (Şubat 2011) 28. sayfada yayınlanmıştır.